Ποια η σχέση ανάμεσα
στην ανάγκη μας για φαγητό και στη συναισθηματική μας διάθεση;
Οι σύγχρονες μελέτες
της νευροψυχολογίας και της ψυχολογίας αποδεικνύουν
την άμεση σύνδεσή τους γι αυτό πια μιλάμε για το λεγόμενο «συναισθηματικό
φαγητό». Για το φαγητό δηλαδή που δεν καλύπτει τη βιολογική ανάγκη αλλά τη
συναισθηματική. Πιο συγκεκριμένα, το φαγητό που καταναλώνουμε ουσιαστικά σε μια προσπάθεια
να ξεαγχωθούμε, να κουκουλώσουμε - ξεγελάσουμε
αισθήματα μοναξιάς ή δυσθυμίας, να κατευνάσουμε τον εκνευρισμό μας κλπ.
Είναι αυτό που λέμε στην ψυχολογία, πως πολλές φορές «τρώμε τα συναισθήματά
μας». Αντί δηλαδή να έρθουμε σε επαφή πχ με το θυμό μας, να τον επεξεργαστούμε,
να τον εκφράσουμε και τελικά να περάσει σε ένα πιο λειτουργικό επίπεδο, τρώμε
κάτι που δε θα τρώγαμε προ θυμού ή σε ποσότητα πολύ μεγαλύτερη, με απώτερο
ενδόμυχο στόχο τη γρήγορη λύτρωση από το «δύσκολο συναίσθημα», το οποίο και
καταπίνουμε. Αποτέλεσμα, μετά από μια πρόσκαιρη ικανοποίηση, ο θυμός δεν έχει αλλάξει επίπεδο και πιθανότατα
να έχει διογκωθεί γιατί έχουν προστεθεί πάνω του τύψεις για το διατροφικό
ολίσθημα, περαιτέρω εκνευρισμός για την κακοδιαχείριση, αίσθημα αναξιότητας και
αδυναμίας και φυσικά περιττές θερμίδες. Σύντομα
μάλιστα αυτή η αλληλουχία αρνητικών συναισθημάτων και σκέψεων, έχοντας
δημιουργήσει ένα αρνητικό υπόβαθρο με χαμηλή αυτοεικόνα, πυροδοτούν με ή χωρίς
αρνητικό εξωτερικό ερέθισμα έναν επόμενο κύκλο πολυφαγίας ή υπερφαγίας.
Για να βγει κάποιος από
αυτή τη διαδικασία η οποία πιθανά αποτελεί συνήθεια ετών ή έστω αλλεπάλληλων
φάσεων ανάλογα με τα γεγονότα ζωής, είναι σημαντικό να αποκτήσει επίγνωση του
γιατί συμβαίνει αυτό.
Σε πρώτη φάση, σε ένα
καθαρά πρακτικό επίπεδο, πριν από κάθε γεύμα ενδείκνυται να αφιερώνει λίγα
λεπτά να έρθει σε επαφή με τα συναισθήματά του. Αν παρατηρήσει πως νιώθει ήρεμα, χαλαρά, γενική ικανοποίηση και βέβαια πείνα, προχωράει στην απόλαυση του
γεύματός του, απερίσπαστος από τηλεοράσεις, δυσάρεστες σκέψεις κλπ. Αν όμως η
αυτοπαρατήρηση οδηγήσει σε απαντήσεις τύπου: ανασφάλεια, εκνευρισμός,
δυσαρέσκεια κλπ, καλύτερα να ασχοληθεί πρώτα με τη διαχείριση αυτών και όχι με
το κουκούλωμά τους μέσω του φαγητού. Πρακτικά, μπορεί να μιλήσει σε κάποιον, να
κάνει ένα σύντομο περίπατο, ένα χαλαρωτικό ντους , κάτι που θα έχει μεγαλύτερη
φροντίδα προς τον εαυτό από το να καταναλώσει κάτι ακατάλληλο διατροφικά.
Σε δεύτερη φάση, ο
ουσιαστικότερος τρόπος απόκτησης καλύτερης ποιότητας σχέσης με το φαγητό είναι η
βαθύτερη επαφή με τον εαυτό και η
εκμάθηση λειτουργικών τρόπων διαχείρισης των συναισθημάτων μέσω μιας συστηματικής ψυχοθεραπευτικής δουλειάς. Έτσι παίρνει κανείς καλύτερες αποφάσεις για τη ζωή
του γενικότερα, πολύ περισσότερο δε για το
με τι είδους φαγητό και πόσο προμηθεύει καθημερινά τον εαυτό του.
